Thịt lợn gác bếp là một đặc sản Tây Bắc được làm bằng cách sử dụng những miếng thịt heo tươi tuyển chọn, sau đó ướp cùng gia vị và làm chín dần bằng khói bếp và nhiệt độ cao. Món ngon này có vị đậm đà, ngọt ngon và mùi thơm đặc trưng.
Nhiều người Việt đã không lạ gì thịt lợn gác bếp. Trong danh sách các đặc sản Tây Bắc được ưa chuộng thì các món thịt gác bếp gần như đứng đầu tiên. Đây cũng là niềm tự hào của người các tỉnh Tây Bắc vì món ngon này đã chinh phục vị giác của nhiều người Việt, khiến các tín đồ ẩm thực mê hoặc.
Nguồn gốc
Cuộc sống của người dân Tây Bắc trước đây vốn rất khó khăn, thiếu thốn. Họ thường xuyên vào rừng để tìm kiếm thức ăn và các sản vật của rừng. Người dân tạo nên món thịt gác bếp là xuất phát từ việc giải quyết cho những khó khăn, thiếu thốn về cái ăn trong hành trình đi rừng của họ. Những chuyến đi rừng thường kéo dài 10 ngày tới cả tháng, vậy sao có thể mang đồ ăn bình thường đi theo để có sức khỏe tìm kiếm?
Trước đây, mỗi năm, hầu như người dân chỉ mổ heo, mổ trâu một vài lần. Những ngày này thì thịt ê hề nhưng sau đó thì lại không có ăn. Vậy nên họ đã nghĩ cách chế biến thịt heo, thịt trâu để dùng trong những tháng còn lại trong năm hoặc mang đi rừng. Với phương pháp gác bếp, miếng thịt trâu, thịt heo không chỉ ngon hơn, đậm đà hơn mà bảo quản được lâu, phục vụ cho những chuyến đi rừng dài ngày, dùng để ăn trong những tháng giáp hạt hoặc là để đãi khách. Trước khi ăn chỉ cần vùi miếng thịt vào tro nóng chừng khoảng 5 – 10 phút là có thể thưởng thức liền. Miếng thịt gác bếp thơm ngon, đậm đà, dần dần đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống người vùng cao. Sau này, khi du lịch phát triển, thịt lợn, thịt trâu gác bếp là đặc sản khiến du khách đặc biệt ưa chuộng.
Chi tiết cách làm thịt lợn gác bếp
Thịt lợn gác bếp còn được gọi là thịt lợn hun khói, thịt heo gác bếp. Đặc sản này sử dụng nguyên liệu là những miếng thịt thăn tươi, nóng, mới mổ.
Các loại thịt gia súc, gia cầm tại vùng cao vốn dĩ có chất lượng rất ngon, thịt ngọt và săn. Không mềm, không bở, không nhạt như các loại thịt được nuôi theo cách công nghiệp. Người miền núi nuôi heo, nuôi trâu toàn thả rông, ăn thức ăn cám ngô, khoai, rau cỏ trồng tại các thửa ruộng bậc thang, các phụ phẩm từ vườn nhà, trong rừng. Bên cạnh đó, các loại gia súc, gia cầm đều được vận động nhiều, tức là hoàn toàn không nuôi nhốt một chỗ. Do vậy, chất lượng thịt heo, thịt trâu, thịt gà của bà con người vùng cao rất dai ngon, ngọt nước và đậm đà.
Thông thường thịt lợn gác bếp sẽ được chế biến vào ngày mổ lợn nhằm tận dụng nguồn thịt tươi ê hề sẵn có. Chỉ những miếng thịt nạc thăn, nạc mông mới được dùng làm thịt gác bếp. Sau khi chọn được miếng thịt ngon, người đầu bếp sẽ cắt miếng thịt to bằng bàn tay, có độ dày khoảng 2cm, rồi ướp với hạt mắc khén, hạt dổi, tiêu, ớt trong khoảng vài giờ đồng hồ để thịt ngấm gia vị. Ở bước cuối cùng, thịt được hun nóng trong bếp để se khô lớp bên ngoài và chín lớp bên trong. Một đặc trưng trong căn bếp người vùng cao là luôn đỏ lửa mỗi ngày nên miếng thịt cứ thế chín từ từ. Khói bếp cũng phủ lên miếng thịt một lớp bên ngoài để bảo vệ chất lượng thịt tươi ngon bên trong. Nhờ vậy, thịt gác bếp đúng chất bao giờ cũng có hương vị đặc trưng múi khói.
Thành phẩm thịt heo gác bếp sau đó được người dân thưởng thức trong các dịp lễ, tết, dùng để chiêu đãi khách quý. Một số gia đình thì đóng gói hút chân không thành phẩm để khách du lịch mua làm quà tặng hoặc vận chuyển đi các nơi như Sài Gòn, Hà Nội để tiêu thụ.
Trong các bữa tiệc đông người, có dĩa thịt gác bếp đã xé nhỏ, chấm với chẳm chéo, lai rai bên ly rượu êm ngon là rượu táo mèo chuẩn vị, đúng là số dách luôn!
Địa chỉ bán đặc sản Tây Bắc thịt heo gác bếp và rượu táo mèo đúng gốc, chuẩn vị, làm từ nguyên liệu đảm bảo an toàn tại Sài Gòn – TPHCM để thưởng thức tại nhà hoặc làm quà tặng ý nghĩa là Dacsan.com. Đây là cơ sở uy tín, chất lượng trên 10 năm, chuyên cung cấp đặc sản Việt tuyển chọn cho người tiêu dùng tại Sài thành.
